Терлекләр исәпкә алынырга тиеш

2024 елның 1 мартыннан хайваннарны маркировкалау һәм исәпкә алу буенча яңа ветеринария кагыйдәләре кертелде. Шулай ук РФ Хөкүмәтенең «Терлекләрне исәпкә алу кагыйдәләрен раслау турында» карары үз көченә керде. Яңа кагыйдәләр нигезендә, хуҗалыкларның барлык төрлә-ре өчен терлекләр маркировкаланырга һәм исәпкә алынырга тиеш сроклар билгеләнгән.

Терлекләрне мәҗбүри маркировкалау – мөһим чара, шуңа күрә аны үткәрүгә җаваплы карарга кирәк. 
Иң еш очрый торган сорауларга ветеринария табибы – ветеринария лабораториясе мөдире, Спас район дәүләт ветеринария берләшмәсе терапевты Фирүзә КОСТРУЛЕВА җавап бирә. 

– Шәхси ярдәмче хуҗалык-ларга хайваннарны теркәү мәҗбүриме?
– Закон барлык терлек асраучы хуҗалыклар өчен дә бер үк. Россельхознадзор ассызыклап үткәнчә, шәхси ярдәмче хуҗалык терлекләре дә башка хайваннар белән беррәттән дәүләт теркәвенә һәм ветеринария контроленә алынырга тиеш, чөнки алар йогышлы авырулар чыганагы булырга мөмкин.

Бу кагыйдә сату өчен түгел, ә үз ихтыяҗлары өчен тотылган терлекләргә дә кагыла.
Шәхси ферма хуҗалары терлекчелек продукциясен сатканда теркәү һәм контроль кирәклеге шик тудырмый.

– Закон нигезендә нинди терлекләрне маркировкаларга һәм теркәргә кирәк?
– Кагыйдә буларак, барлык терлекләрне (кеше белән яшәүче эт, мәче, кошлардан тыш) теркәү зарур. Маркировкаланырга тиешле хайваннарның тулы исемлеге РФ Хөкүмәтенең 05.04.2023 елгы 550нче карарында бар. Бу исемлеккә имезүче хайваннар гына түгел, ә йорт кошлары һәм бал кортлары да керә.

Терлекләр дәүләт реестрында ул маркировкаланганнан соң һәм аңа уникаль номер бирелгәннән соң гына теркәлә.

Идентификацияләү нигезләре
Россия Федерациясе терри-ториясендә туган яки читтән кертелгән хайваннарның һәр төре өчен маркировкалау вакыты билгеләнгән.
Төркем маркировкасы өчен терлек хуҗасы тарафыннан төркем формалаштыру яки төркемне чик аша кертү нигез булып тора.
Төркем булып бер бинада, мәсәлән, бер аранда тотылган ике яки аннан да күбрәк хайваннар санала.

Һәрбер маркировкалау чарасы уникаль номер (BNNM) таләп итә. Уникаль номер Ветеринария тармагы өчен федераль дәүләт мәгълүмат системасы – ВетИС тарафыннан бирелә.
Уникаль идентификация номерын алу өчен индикатор җитештерүче яки терлек хуҗасы Россельхознадзорның территориаль идарәсенә гариза бирергә тиеш.

Гариза ирекле формада төзе-лә. Аны шәхсән тапшырырга, хәбәрле заказ хаты белән яки электрон почта аша идарәнең рәсми сайтында күрсәтелгән адреска җибәрергә мөмкин. Гариза алынганнан соң биш эш көне эчендә Россельхознадзор гаризада күрсәтелгән адреска (электрон яки физик) әзерләнгән маркировка чарасының уникаль номерын (УНСМ) җибәрәчәк.

Маркировка чараларын терлек хуҗасы үзе сайлый һәм сатып ала. Алар ветеринария таләпләренә туры килергә тиеш.
Ветеринария кагыйдәләрендә хайваннарның төрле төрләре өчен рөхсәт ителгән чаралар һәм маркировкалау ысуллары исемлеге күрсәтелгән. Альтернатива буларак хайваннарны турыдан-туры маркировкаларга яки белгечләрне чакырырга мөмкин. Бу кайбер маркировкалау чараларының (мәсәлән, имплантацияләнә торган чиплар) махсус күнекмәләргә ия белгечләр тарафыннан гына урнаштырыла алуына бәйле.

ШӘХСИ ЯРДӘМЧЕ ХУҖАЛЫКЛАРДА ХАЙВАННАРНЫ МАРКИРОВКАЛАУ ВАКЫТЫ:

• Мөгезле эре терлек, шул исәптән зебу, буйволлар һәм яклар – 2024 елның 1 сентябренә кадәр
• Атлар, качырлар (мул, лошак – ред.) һәм ишәкләр – 2025 елның 1 мартына кадәр
• Дуңгызлар – 2024 елның 1 сентябренә кадәр
• Сарыклар һәм кәҗәләр (мөгезле вак терлек) – 2026 елның 1 сентябренә кадәр
• Кошлар, шул исәптән тавыклар, каз-үрдәкләр, күркәләр, бүдәнәләр һәм страуслар:
• – 10 башка кадәр – 2029 елның 1 сентябренә кадәр
• – 10 баштан артык – 2026 елның 1 сентябренә кадәр
• Йорт куяннары:
• – 10 башка кадәр – 2029 елның 1 сентябренә кадәр
• – 10 баштан артык – 2026 елның 1 сентябренә кадәр
• Кыйммәтле мех бирә торган җәнлекләр – 2025 елның 1 сентябре
• Боланнар – 2026 елның 1 сентябре
• Дөяләр – 2026 елның 1 сентябре
• Бал кортлары – 2026 елның 1 сентябре.